مختلف افسانه لرده توفار قانلا باغلی ،اونون موجود اولماسی اساسیندا ،چوخ ماراخلی سوژت لر اولوب.رئال یاناشمادا ،دهخوارقان کندی ،تبریز اطرافیندا ،مهم مدنی مرز لردن بیری اولوب دور.سون مناظره لرده بو حقیقتا و تاریخا موجود اولان بیر اینفورماسیادیر.هر هانسی بیر صنعتکارین یئتمه سینده ،اونون یاشادیغی دؤورون چوخ بویوک تاثیری وار.شبهه سیز آشیق عاباس دونیایا گلدیی ، و صنعته باشلادیغی دؤور ، آذربایجانین ، سیاسی حیاتیندا ، یئنی بیر مرحله نین باشلانیشی دیر.

ایشاره یئری آدلی بیر مکان وار ایدی. عاباس و گولگز بو مکاندا گوروشردیلر.عباس و یا گولگز ایشاره یئرینه گلنده بیر دسته چیچک دریب ایشاره یئرینه قویوب و بیر کناردا بیری بیریلرین گوزلردیلر.عاباس گلیر گؤرور بیر دسته چیچک دریلیب و ایشاره یئرینه قویولوب. چیچک دسته لری گوتوروب ایئله یرکن اؤز اؤزلویونه دئییردی ایندی گولگز پری بوردان چیخار، اوردان چیخار. گؤز قارالدی، گولگز پری دن خبر اولمادی.

طبیعی کی هر بویوک صنعتکار اؤزونه تخلص سئچر کن اؤز دوغولدوغو یئرین آدینی اوزونه تخلص سئچیر.دهرقان کندی تبریز اطرافیندا اولان گئنیش مدنیته صاحیب اولان بیر کند دیر و اورادان چوخ گؤزل شاعیرلر ،ائل صنعتکارلاری ،نقاش لار و رسام لار اولوب.عینی زامان دا بیر فیکیر وار کی دهر قان کندی سون نتیجه ده توفار قان آدیلا بیزه گلیب چاتیب. مختلف افسانه لرده توفار قانلا باغلی ،اونون موجود اولماسی اساسیندا ،چوخ ماراخلی سوژت لر اولوب.رئال یاناشمادا ،دهخوارقان کندی ،تبریز اطرافیندا ،مهم مدنی مرز لردن بیری اولوب دور.سون مناظره لرده بو حقیقتا و تاریخا موجود اولان بیر اینفورماسیادیر.هر هانسی بیر صنعتکارین یئتمه سینده ،اونون یاشادیغی دؤورون چوخ بویوک تاثیری وار.شبهه سیز آشیق عاباس دونیایا گلدیی ، و صنعته باشلادیغی دؤور ، آذربایجانین ، سیاسی حیاتیندا ، یئنی بیر مرحله نین باشلانیشی دیر. شاه عاباسین حاکمیتی ایللرینده ، اونون حتی مرزی پایتختی دییشدیغیندان سؤنرا ، تبریز دن آپاردیغدان سونرا، آذربایجاندا تامامیله یئنی بیر سوسیال و صنعت یارانماغا باشلاندی.عادت عنعنه لرده اؤکله نین اداره اولماسیندا،سوسیال حیاتدا یئنی قایدالار تدبیر اولونماغا باشلاندی.و عینی زاماندا بو واختا قده ر ادبیاتدا موجود اولان عنعنه لر ، و صنعتده موجود اولان عنعنه لر ، دئیشمه یه باشلاندی. یئنی بیر آیدینلیغ،بیر دوغولوش باشلاندی. هم اجتماعی حیات حادیثه لرله مناسبتده،هم اؤکله نین اداره اولماسی مناسبتده.مسئله بوردادیر کی ایر ۱۶ جی عصیردن باشلایاراق ،آذربایجان آشیق ادبیاتیندا بیر نوع چکیلمه لر واریدی سه،آرتیخ ۱۷ جی عصیرده یوز ایل اؤتمه سینه باخمیاراق ،ادبیات فورماسی تامامیله دئیشدی.۱۷ جی عصیر،عینی زاماندا حاق آشیقلیغی مرحله سیندن ،مجازی عشقین تبلیغه کئچیرد مرحله سی دیر.۱۶ جی عصیرده آللاه سئورلیک ،آللاه آشیقلیغی آیدینجاسینا اؤزونو گؤستریر.آنجاخ ۱۷ جی عصیرده رئال دوشونجه لر گلمیه باشلادی. و ایفا فورمالاری تامامیله دئییشدی. ۱۶ جی عصیرده گؤرمه دییمیز دوشونجه لری۱۷ جی عصیر ده عاباس گولگز داستانیندا گوروروک..
بیر قیسسا حیصصه عاباس گولگز داستانیندان
ایشاره یئری آدلی بیر مکان وار ایدی. عاباس و گولگز بو مکاندا گوروشردیلر.عباس و یا گولگز ایشاره یئرینه گلنده بیر دسته چیچک دریب ایشاره یئرینه قویوب و بیر کناردا بیری بیریلرین گوزلردیلر.عاباس گلیر گؤرور بیر دسته چیچک دریلیب و ایشاره یئرینه قویولوب. چیچک دسته لری گوتوروب ایئله یرکن اؤز اؤزلویونه دئییردی ایندی گولگز پری بوردان چیخار، اوردان چیخار. گؤز قارالدی، گولگز پری دن خبر اولمادی.عباس باخیب گؤردو اطرافدا بیر چوبان اوغلان وار.یاخینلاشیب و سؤردو اوغول بورا گلن اولدومو؟بو چیچک لری کیم قویوب داش اوسته؟ دئدی هه عمی بیر کجاوه یول اوسته گئدیردی، دایاندی و بیر گؤزل قیز کجاوه دن ائندی بولاغ دان سو ایچدی و بیر چیچک دسته سی دریب داش اوستونه قویدو و سونرا دا کجاوه یولونا داوام ائتدی.عباس باشا دوشدو کی ساری خوجا گولگزی اصفهانا شاه عباسین سارایینا آپاریر.
اوردا قلم الینه آلیب و بئله یازیر
گلدیم گوردوم پریم کوچوب یوردون دان
یایلاق یئری چمن اولموش آی اولموش
ایندن بئله جان ساغلیغین نئیلرم؟
هر نه اولموش منه، اولموش آی اولموش
یئنه آرتدی من فقیرین المی
چرخی فلک ترسه چکدی قلمی
گؤز یاشیملا غرق ایلرم عالمی
قطره سولار عمان اولموش آی اولموش
مجلیسیمه صوراحی لر دوزولدو
گوزوم یاشی چشمه کیمی سوزولدو
آغلا عاباس الین یاردان اوزولدو
بوگون آخیر زامان اولموش آی اولموش.
بیر شعر عباس توفارقانلی دان
آی اقالار بیز زمانه گلیبدی
آلا قارقا شوخ ترلانی بئیه نمز
اوغوللار آتانی قیزلار آنانی
گلین لرده قاین آنانی بئیه نمز
آدام وار کی گئتمه یه سن ایشینه
آدام وار کی دولاناسان باشینا
آدام وار کی آیران تاپمیر آشینا
دیندیره سن یاغلی نانی بئیه نمز
آدام وار گئیینه ر پوستیله دئری
آدام وار دونیادا گئزر سرسری
آدام وار معرفتدن یوخدور خبری
دیندیره سن یول ارکانی بئیه نمز
آدام وار الینه وئره سن گوللر
آدام وار گؤزونه چکه سن میللر
عباس توفارقانلی باشینا کوللر
نه گونه قالمیسان قاری بئیه نمز