دریافت میزان کافی از ریزمغذیهای ضروری برای بدن، از جمله ویتامینها و مواد معدنی، نقش مهمی در رشد، تکامل و حفظ سلامت نوزادان و کودکان دارد. در این مطلب به نقش ویتامینهای A و D و نیز DHA و اهمیت دریافت میزان کافی از آنها در نوزادان و کودکان میپردازیم.
DHA چیست؟
(Docosahexaenoic acid) DHA (دوکوزاهگزا انوئیکاسید) یک نوع اسید چرب امگا۳ است که در ماهیهای آب سرد مثل ماهی تن و سالمون وجود دارد و نقشی کلیدی در بهبود بینایی و رشد سلولهای عصبی دارد.
نقش DHA در تکامل نوزادان
بهطور کلی تعداد زیادی از اجزای رژیم غذایی برای عملکرد شناختی و یادگیری لازم است، اما DHA به طور خاص برای عملکرد طبیعی مغز ضروری است و اسید چرب امگا۳ اصلی در ماده خاکستری مغز است.
دیاچای در دوران نوزادی، نقش مهمی در تکامل مغز و بینایی دارد. دیاچای یکی از لیپید(چربی)های اصلی موجود در ساختار مغز و سلولهای شبکیه چشم است و برای عملکرد طبیعی این دو قسمت ضروری است.
نقش DHA در رشد و تکامل مغز نوزادان
بازه زمانی بدو تولد تا دو سالگی به عنوان مرحله اصلی رشد مغز انسان در نظر گرفته میشود. البته تکامل بعضی نواحی مغز تا دو سالگی خاتمه پیدا نمیکنند و رشد و تکامل آن در طول دوران کودکی و نوجوانی هم ادامه خواهد داشت. DHA بخش مهمی از ساختار مغز را تشکیل میدهد، به همین دلیل دریافت میزان کافی از DHA، برای تکامل مغز مهم است. قسمتهایی از مغز که ساختار آنها غنی از DHA است، مسئول فعالیتهای شناختی مهم مثل برنامهریزی، حل مسئله و تمرکز ذهنی هستند.
اهمیت دریافت DHA کافی در کودکان
مغز بیشترین میزان DHA مورد نیاز برای رشد و تکامل خود را در سه ماهه آخر بارداری و دو سال اول زندگی جمعآوری میکند. بنابراین دریافت میزان کافی از DHA در این دوران اهمیت ویژهای دارد.
ویتامین D
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که بهطور طبیعی در بعضی غذاها وجود دارد، به بعضی غذاها اضافه میشود و به عنوان یک مکمل غذایی هم در دسترس است. با تابش اشعه ماوراء بنفش نور خورشید به پوست هم، ویتامین D در بدن ساخته میشود.
اهمیت ویتامین D در سلامت کودکان
نقش اصلی ویتامین D حفظ سلامت استخوانها از راه تنظیم سطح کلسیم و فسفات (دو ماده معدنی ضروری برای رشد و استحکام استخوانها) در بدن است. کودکانی که ویتامین D کافی دریافت نمیکنند، ممکن است از استخوانهای ضعیف و شکننده رنج ببرند. همچنین ممکن است به راشیتیسم (یک بیماری مربوط به رشد استخوانها و ناشی از کمبود شدید ویتامین D که میتواند به نرمی استخوان و اختلال در رشد کودکان منجر شود) مبتلا شوند. ویتامین D برای عملکرد صحیح دستگاه ایمنی هم لازم است.
ویتامین D فقط در تعداد کمی از غذاها مثل ماهیهای چرب و تخممرغ وجود دارد. همچنین این ویتامین به بعضی از غذاها مثل غلات صبحانه اضافه میشود. اما دریافت میزان کافی از ویتامین D از طریق غذا دشوار است.
به این دلیل که بر اساس مطالعات میزان ویتامین D مورد نیاز در کودکان زیر دوسال که تنها از شیر مادر تغذیه میکنند، تامین نمیشود، مصرف مکملهای ویتامین D در نوزادان توصیه میشود.
ویتامین A
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که بهطور طبیعی در بسیاری از غذاها مثل محصولات لبنی، هویج، انبه، سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج، کلم و کلم بروکلی وجود دارد. ویتامین A برای رشد و نمو، بینایی و عملکرد سیستمایمنی مهم است. ویتامین A همچنین به قلب، ریهها و سایر اندامهای ما کمک میکند تا به درستی کار کنند. تهیه وتنظیم : راضیه پیربوداقی دکترای پزشکی حرفه ای منبع: سایت دارو سازی دکتر عبیدی