🌎جهانِ پیچیدۀ مدرن با ذهنیت سادۀ سنتی قابل فهم و مدیریت نیست
✍️محمد باقر تاج الدین
✅یکی از مهم ترین ویژگی های جهان مدرن پیچیدگی های فراوان آن است که فقط با ذهنیتی پیچیده قابل فهم و شناخت است.
به دیگر سخن چنین جهان پیچیده ای به هیچ وجه با ذهنیت ساده و پیشامدرن قابل فهم و شناخت نیست.
جهانِ مدرن از آن رو بسیار پیچیده است که دارای انواع و اقسام نهادها، سازمان ها، ساختارها، الگوها، قوانین، هنجارها، باورها، ارزش ها و روش هایی است که هیچ کدام در جهان پیشامدرن وجود خارجی هم نداشتند. همچنین جمعیت زیاد، کلان شهرها، نظام صنعتی، مهاجرت های گسترده، تکنولوژی ها و ابزارهای جدید، دانش های جدید در شاخه ها و حوزه های گوناگون، تخصص های فراوان، تقسیم کار گسترده و پیچیده و صدها عناصر و مؤلفه های دیگر که همگی محصول جهان مدرن بوده و بر پیچیدگی های این جهان افزوده است.
✳️منظور از ذهنیت پیچیده نیز آن نوع ذهنیتی است که مسلّح به عقلانیت جدید، دانش های جدید و شناخت جدید است که در نتیجه می تواند نسبت به فهم و شناخت دقیق جهان پیچیدۀ مدرن اقدام کند.
آشکار است که بدون برخورداری از ذهنیت پیچیده به هیچ وجه امکان شناخت و فهم دقیق ابعاد و زوایای گوناگون و پیچیده جهان مدرن امکان پذیر نخواهد بود.
ذهنیت ساده نیز آن ذهنیتی است که مبتنی بر عقلانیت سنتی و همچنین دانش های سنتی خواهان فهم جهان و انسان بوده است و بیش از همه در روزگاران پیشامدرن به کار گرفته می شد.
گفتن ندارد که زیستن در جهان مدرن و فهم و شناخت این جهان با ذهنیت ساده غیر ممکن است و هر انسان و جامعه ای که چنین کند دست به هلاکت و نابودی خویش و جامعه زده است.
❇️با این توضیحات کوتاه ادعای اصلی نوشتۀ حاضر این است که شوربختانه در جامعۀ ما عده ای با ذهنیت ساده و پیشامدرن تمام کوشش خود را به کار گرفته اند که جامعۀ مدرن شدۀ ایران را مدیریت کنند و این گونه است که می بینیم نه تنها از پسِ بسیاری از مسائل و مشکلات بر نمی آیند بلکه هر روز مسائل و مشکلات جدیدی نیز می آفرینند.
تو گویی که این جماعت هنوز به این درک و شناخت نائل نشده اند که با ذهنیت ساده و پیشامدرن نمی توان جهان پیچیدۀ مدرن را فهمید و مدیریت کرد.
برای مثال اینان هیچ درکی از تغییرات نسلی نداشته و توان فهم و درک نیازها و خواسته های این نسل را ندارند و با باورها و ذهنیت ساده و سنتی خواهان اجرای سیاست ها و برنامه هایی هستند که این نسل را برآشفته و عصبانی می کند.
این موضوع در حوزه های اقتصادی و اجتماعی نیز به طور کامل آشکار است به گونه ای که از درک دنیای پیچیدۀ اقتصادی در جهان امروزین ناتوان بوده و در نتیجه توان حل انبوهی از مشکلات اقتصادی را ندارند. تنها راه برون رفت از این مشکل اساسی این است که دریابند جهانِ پیچیدۀ مدرن با ذهنیت سادۀ پیشامدرن قابل فهم و مدیریت کردن نیست